Rodzaje reaktorów atomowych

Na świecie pracuje prawie 450 reaktorów energetycznych - Biznes w Onet.pl

Według najnowszych danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), przed trzęsieniem ziemi w Japonii na świecie działały 442 reaktory energetyczne, dostarczające 375.000 GW energii elektrycznej. 65 jest w budowie, pięć jest wyłączonych na dłuższy czas.

Dodatkowo działa kilkadziesiąt reaktorów badawczych - jak np. polski w Świerku pod Warszawą - oraz różnego typu reaktory eksperymentalne. Zazwyczaj reaktory badawcze produkują też izotopy promieniotwórcze do zastosowań w medycynie i przemyśle. Z kolei reaktory eksperymentalne służą do testowania nowych technologii, które w przyszłości mogłyby znaleźć zastosowanie również i w energetyce.

Najpopularniejszą obecnie technologią jest reaktor wodny ciśnieniowy - PWR. Jako generację III+ rozwija ją większość największych producentów - koncerny Areva, Westinghouse oraz rosyjski Atomstrojprojekt. Z kolei koncern GE-Hitachi buduje i projektuje kolejne generacje reaktorów wodno-wrzących - BWR. Reaktory z Fukushimy to właśnie BWR-y z końca lat 60. produkcji GE. Specyficzną technologią jest CANDU - opracowany w Kanadzie ciężkowodny reaktor ciśnieniowy, który może pracować na naturalnym - niewzbogaconym - uranie. Z kolei w Wielka Brytania pd lat 50. rozwijała technologię GCR - reaktorów chłodzonych gazem, które ciągle pracują. Brytyjczycy kolejne siłownie zamierzają jednak stawiać w technologii PWR.

Pierwsza elektrownia dostarczająca prąd do sieci ruszyła w 1954 r. w ZSRR, jednak pierwszym w pełni komercyjnym - obliczonym na produkcję prądu - projektem była siłownia Calder Hill w Wielkiej Brytanii, która ruszyła w 1956 r. Rok później ruszyła pierwsza elektrownia w USA.

Najstarsze działające reaktory energetyczne - wczesnej II generacji - mają obecnie około 40 lat i w najbliższych latach będą sukcesywnie wyłączane. 40-letnie - uszkodzone po trzęsieniu ziemi - bloki elektrowni Fukushima Daiichi miały ostatecznie stanąć pod koniec marca.

Niektóre reaktory II generacji uzyskały ostatnio certyfikaty, pozwalające im działać jeszcze do drugiej połowy dekady.

W styczniu 2011 r. do sieci podłączono reaktor Kaiga 4 w Indiach o mocy elektrycznej 200 MW. W 2010 r. do sieci podłączono pięć reaktorów: dwa w Chinach i po jednym w Rosji, Indiach i Południowej Korei. Definitywnie zamknięto eksperymentalny francuski reaktor Phoenix. Ruszyły natomiast budowy 15 reaktorów: dziewięciu w Chinach, 2 w Rosji, 2 w Indiach i po jednym w Japonii i Brazylii.

W 2009 r. do sieci podłączono po jednym reaktorze w Japonii i Indiach. Ostatecznie zamknięto dwa bloki w Japonii i reaktor w Ignalinie na Litwie. Ruszyła natomiast budowa 12 bloków, z czego aż 9 w Chinach, 2 w Rosji i jednego w Korei Południowej. Wznowiono też budowę dwóch bloków w Mochovcach na Słowacji oraz rosyjskiej pływającej dwureaktorowej elektrowni na barce Akademik Łomonosow.

W Stanach Zjednoczonych działają obecnie 104 reaktory energetyczne typu PWR lub ABWR (ulepszona wersja BWR produkcji GE-Hitachi). 28 starych bloków definitywnie zamknięto. Amerykańskie firmy energetyczne planują bądź rozważająbudowę kilkudziesięciu kolejnych bloków, w większości III+ generacji, jak reaktory EPR Arevy, AP-1000 Westinghouse oraz ESBWR GE-Hitachi.

Francja prawie 80 proc. - największy odsetek na świecie - energii elektrycznej czerpie z elektrowni atomowych. Działa tam 58 reaktorów PWR, kolejny jest w budowie a jeszcze jeden w planach. 9 reaktorów w starej technologii GCR z lat 1959-72 zostało już definitywnie zamkniętych, podobnie jak i dwa eksperymentalne reaktory typu FBR.

Za potencjalnie największy rynek uważa się Chiny, które planują do 2030 r. wybudować ok. 100 reaktorów. Obecnie w Chinach pracuje 13 reaktorów PWR - w tym 2 CANDU, w budowie jest 26 bloków typu PWR, a w bezpośrednich planach jest budowa następnych 27 PWR.

W Japonii przed trzęsieniem ziemi działały 54 reaktory PWR, BWR i ABWR. W kraju tym znajduje się największa elektrownia atomowa na świecie Kashiwazaki-Kariwa. Jej 5 reaktorów BWR i 2 ABWR dostarcza w sumie niemal 8000 MW mocy elektrycznej. Japończycy budują też 3 reaktory ABWR, w planach mieli 8 kolejnych ABWR (w tym 2 w miejsce zamykanych bloków w Fukushima Daiichi) i 2 PWR. 5 starych bloków zostało już ostatecznie zamkniętych.

W Rosji działa obecnie 21 reaktorów typu PWR (Rosjanie określają tą technologię jako VVER - PAP) oraz 11 RBMK - ten typ reaktora uległ awarii w Czernobylu. 10 kolejnych PWR jest w budowie, 8 projektów zostało z kolei zawieszonych bądź anulowanych. 5 starych siłowni - głównie z reaktorami PBMK - zostało już zamkniętych.

Na Ukrainie działa 15 reaktorów PWR rosyjskiej konstrukcji, 8 projektów zostało zawieszonych bądź anulowanych. Ostatnio Ukraina podpisała jednak z Atomstrojprojektem umowę na wznowienie budowy 2 reaktorów PWR. 4 bloki typu RBMK w Czernobylu (w tym zniszczony przez awarię) zostały zamknięte, projekt kolejnych 2 anulowano.

Kanada ma 18 działających reaktorów w technologii CANDU, 4 obecnie nie działają a 3 najstarsze z lat 62-72 są już ostatecznie wyłączone.

Wlk. Brytania zamknęła definitywnie 26 starych reaktorów GCR z lat 50. i 60. Ciągle działa 18 reaktorów AGR - ulepszonej wersji GCR - oraz 1 PWR. W planach Brytyjczycy mają budowę kolejnych reaktorów, m.in. 4 PWR francuskiej Arevy.

W Niemczech działa obecnie 17 reaktorów BWR i PWR, 19 zostało już zamkniętych, budowa 4 została zawieszona bezterminowo bądź przerwana. W poniedziałek kanclerz Niemiec Angela Merkel ogłosiła, że zamierza czasowo wyłączyć 7 najstarszych elektrowni do czasu rozważenia, czy mogą one dalej działać.

Na Tajwanie działa 6 reaktorów, do 2012 ma ruszyć budowa dwóch kolejnych typu ABWR. W Finlandii są po 2 reaktory PWR i BWR, trwa tam budowa francuskiego reaktora EPR. Szwecja ma 7 BWR i 3 PWR, 3 najstarsze reaktory są już zamknięte. W najbliższym czasie Szwedzi mają zamiar rozbudować swoją energetykę jądrową.

W Czechach działa 6 rosyjskiej konstrukcji PWR, budowę 2 kolejnych wstrzymano, koncern CEZ zamierza rozpisać nowy przetarg na nie. Na Słowacji działają 4 reaktory PWR, również rosyjskiej konstrukcji, 2 kolejne są w budowie, 3 najstarsze zostały już zamknięte.